Mijn zusje heeft het syndroom van Down. Haar naam is Abby en ze wordt bijna tien. Af en toe zijn er van die momenten waarop ze iets zegt of doet, wat alleen zij ooit zou zeggen of doen. Deze momenten noemen wij thuis ‘Abbymomenten’. Laatst was ik alleen thuis met Abby en moest ik haar in bed leggen. Joël, mijn broertje van mijn vaders kant, was jarig en ik had Abby beloofd dat ze erbij mocht zijn als ik hem ging bellen. Ik had Abby alvast naar boven gestuurd, terwijl ik beneden nog een paar dingen aan het opruimen was. Nadat ik beneden klaar was, liep ik naar boven. Toen ik haar kamer binnenkwam, keek Abby op. Ze zat aan haar bureau met een make-updoos voor haar neus. “Abby,” begon ik, “wat ben je aan het doen?” Ze keek me met een onschuldige blik aan en antwoordde: “Ik ben aan het make-uppen, dat zie je toch?” Toen ik zei dat ze mee moest komen naar de badkamer om de make-up van haar gezicht af te halen, keek ze me verschrikt aan. “Nee, want ik moet mooi zijn voor Joël.”

Zo’n uitspraak is gewoon wat Abby Abby maakt. Ik glimlachte, maar in mijn achterhoofd spookte een andere herinnering. Ik dacht terug aan al die keren dat ik van mijn moeder hoorde dat een klasgenootje niet met haar wilde afspreken. Daar werd ik een beetje verdrietig van, want wie wil er nou niet met zo’n leuk, lief, loyaal meisje afspreken? Toen ik later op de bank zat, dacht ik terug aan iets wat Leon van der Zanden had gezegd: “Een mislukking kan ook mooi zijn.” Daar ben ik het zeker mee eens.

Abby heeft het syndroom van Down, ook wel bekend als trisomie 21. Dit houdt in dat ze chromosoom 21 in drievoud heeft, in plaats van in tweevoud. Dit zorgt voor zowel iets andere uiterlijke kenmerken, als voor een verstandelijke en lichamelijke beperking. Bij het ene kindje met Down zijn deze beperkingen ernstiger dan bij het andere. Mijn zusje kan gelukkig naar een normale school en heeft, behalve dat ze bijna altijd verkouden is, geen gezondheidsproblemen.

Biologisch gezien is Abby een mislukking. Sommigen zien haar daarom als iets slechts, maar is dat wel per se zo? Op de website van Van Dale staat deze betekenis bij mislukken: ‘Niet worden tot dat wat iemand of iets moest worden.’ In de definitie van mislukken wordt geen waardeoordeel gegeven, dus waarom zien heel veel mensen een mislukking als iets negatiefs? Natuurlijk, een mislukking kan negatief zijn, maar dat is lang niet altijd het geval.

De uitvinding van penicilline is een voorbeeld van zo’n mislukking die iets goeds heeft opgeleverd. Toen Alexander Fleming in 1928 een onderzoek aan het doen was met bacteriën, kwam er per ongeluk een schimmel bij een van zijn bacteriekoloniën. Hij merkte op dat rondom de schimmel alle bacteriën waren verdwenen. Penicilline wordt nog steeds dagelijks gebruikt in ziekenhuizen over de hele wereld en heeft al talloze levens gered. Als zijn experiment toen niet mislukt was, was penicilline misschien wel nooit uitgevonden. Het mislukte experiment heeft dus iets goeds opgeleverd. Dat is ook zo bij Abby; als er niks ‘mis’ was gegaan bij de vorming van haar DNA, zou ze niet zijn wie ze nu is.

Nog steeds denk ik wel eens terug aan die avond. Hoe ik moest glimlachen toen ze weer zo’n Abbymomentje had, maar ook de teleurstelling van de andere herinnering die rondspookte in mijn gedachten. Een mislukking hoeft niet per se iets slechts te zijn; voor mij is Abby daar het levende bewijs van. Als ze over een jongen zegt “Oehlala, wat is dat een lekker ding!” hebben we allemaal de slappe lach. Als ze me aankijkt met sprankelende ogen vol levensplezier, vergeet ik spontaan al mijn problemen.
Abby is mijn mooiste mislukking.